Subiektywny przewodnik po Krecie

Ημέρα 8

230km

Dzień 8

Armeni, Kourtaliothiko, Preveli, Kotsifou

Ημέρα 9

160km

Dzień 9

Grota Niedźwiedzia, Katholikou, Stavros

Ημέρα 10

308km

Dzień 10

Imbros, Frangokastelo, Aradena, Platanias nocą

Stavros

Każdy człowiek ma jakiegoś fioła, ale zdaje się, że największym jest mniemanie, że się go nie ma wcale.
Grek Zorba - Nikos Kazantzakis

Kręta droga do Moni Gouvernetou
Kręta droga do Moni Gouvernetou

Kręta droga do Moni Gouvernetou

Półwysep Akrotiri

Tylko wąski pas lądu sprawia, że Akrotiri nie jest wyspą. Nie jest on jeszcze tak popularny wśród turystów, a lokalizacja wojskowej bazy morskiej NATO oraz współdzielenie cywilnego lotniska przez greckie siły powietrzne powoduje, że przebywanie na części tego półwyspu jest wręcz zabronione. Wszystko to sprawia, że Akrotiri jest wciąż jeszcze miejscami dzikie. Na jego północnym krańcu położone są trzy klasztory, z których słynie ten półwysep: Agia Triada, Gouvernetou oraz Katholikou. Kolejnym słynnym miejscem, jakie można tu odnaleźć to wioska Stavros będąca najbardziej wysuniętą na północ miejscowością Krety, jednak nie położenie stanowi o jej świetności, lecz to że w 1964 roku kręcono tu część scen do filmu "Grek Zorba".

Moni Gouvernetou drugie podejście

W 2008 roku dotarliśmy na Akrotiri z zamiarem zobaczenia słynych trzech klasztorów. Niestety nasze plany wypełniliśmy tylko częściowo, gdyż udało nam się zwiedzić jedynie pierwszy klasztor Agia Triada. Z drugiego klasztoru Guvernetou zostaliśmy wyproszeni przez mnichów za brak długich spodni. Natomiast na trzeci klasztor nie starczyło nam czasu. Nie lubimy niedokończonych wycieczek, więc w tym roku, jako że byliśmy blisko Chanii klasztory te znalazły sie na naszej liście miejsc, które chcieliśmy obowiązkowo zobaczyć. Jadąc na Akrotiri z zamiarem zwiedzenia Gouvernetou przezornie ubraliśmy sie w długie spodnie. Tym razem droga łącząca Agia Triada z tym klasztorem już nie zrobiła na nas aż takiego wielkiego wrażenia jak w 2008 roku. Chyba po prostu przyzwyczailiśmy się do specyfiki górskich dróg na Krecie. W stosunku do dróg, po jakich już jeździliśmy ta wydała się nam już w miarę "normalna".


Gouvernetou dla nas twierdza nie do zdobycia
Gouvernetou dla nas twierdza nie do zdobycia

Gouvernetou dla nas twierdza nie do zdobycia

Inskrypcja i obraz nad wejściem
Inskrypcja i obraz nad wejściem

Inskrypcja i obraz nad wejściem

Czyżby do trzech razy sztuka?
Czyżby do trzech razy sztuka?

Czyżby do trzech razy sztuka?


Niestety, ale dla nas nad Gouvernteou ciąży jakieś fatum, gdyż mimo naszych szczerych chęci znów nie udało nam się zwiedzić tego klasztoru. Pod jego bramę dotarliśmy dokładnie kilkanście minut po godzinie 12, a na nasze nieszczęście w południe rozpoczyna sie 5-godzinna przerwa, kiedy klasztor ten jest zamykany dla zwiedzających. Czyli drugie podejście i ze zwiedzania znowu wyszła kompletna klapa. Mamy przynajmniej powód, aby przyjechać tu po raz trzeci.
Jeśli ktoś z Was wybiera się do Moni Gouvernetou niech weźmie pod uwagę, że do zwiedzania go potrzebny jest stosowny strój, za który nie są uznawane krótkie spódnice, szorty a nawet t-shirty bez rękawów. Co więcej zakazy te są w pełni przestrzegane przez mnichów. Wybierając się tu warto znać godziny otwarcia klasztoru dla turystów. W poniedziałki, wtorki i czwartki klasztor można zwiedzać w godzinach 9.00-12.00 i 17.00-19.00, w soboty w godzinach 9.00-12.00 i 17.00-20.00, oraz w niedziele od 5.00 do 12.00 i 17.00-20.00. W środy i piątki klasztor jest całkowicie zamknięty. Dodatkowo trzeba też uwzględnić zakaz palenia, fotografowania i kręcenia filmów na terenie całego klasztoru.


Dojście do Groty Niedźwiedziej
Dojście do Groty Niedźwiedziej

Dojście do Groty Niedźwiedziej

Pozostałości zabudowań wokół groty
Pozostałości zabudowań wokół groty

Pozostałości zabudowań wokół groty

Wejście do groty
Wejście do groty

Wejście do groty

Zbiornik na wodę
Zbiornik na wodę

Zbiornik na wodę


Jaskinia Niedźwiedzia

Zaledwie 10-minutowy spacer dzieli Moni Gouvernetou od Jaskini Niedźwiedziej, która w czasach neolitu i epoki minojskiej była grotą kultową. Służyła ona również wyznawcom bogini Artemis, dla której niedźwiedź był zwierzęciem świętym. Nazwa groty wywodzi się od znajdującego się w jej centrum dużego stalagmitu przypominającego swym wyglądem niedźwiedzia. Oczywiście grota dochowała się również katolickiej legendy, która miała przyćmić mroczne pogańskie mity. Wedle tego podania okoliczni mieszkańcy i mnisi dziwili się, że woda ze zbiornika znajdującego sie na środku jaskini znika nader często. Postanowili wyjaśnić tę zagadkę i obserwowali grotę. Po jakimś czasie do jaskini wszedł ogromny niedźwiedź i zaczął wypijać wodę z cysterny. Jeden z mnichów widząc to modlił się do Maryi o pomoc, a gdy skończył modlitwę niedźwiedź pochylony nad zbiornikiem skamieniał i pozostał w takiej pozycji do dnia dzisiejszego.


Czy ktoś tu widzi niedźwiedzia?
Czy ktoś tu widzi niedźwiedzia?

Czy ktoś tu widzi niedźwiedzia?

Widok na Grotę Niedźwiedzią z daleka
Widok na Grotę Niedźwiedzią z daleka

Widok na Grotę Niedźwiedzią z daleka

Kryształy górskie
Kryształy górskie

Kryształy górskie


Zarówno ścieżka prowadząca do Groty Niedźwiedziej, jak i do klasztoru Katholiko oddalonego od jaskini o kolejne 20 minut marszu, jest wyłożona kamieniami, więc droga ta jest stosunkowo wygodna. Jednak japonki, klapki lub damskie sandałki na obcasie nie są zbyt trafnym wyborem obuwia na tę wycieczkę. Czapka i solidny zapas wody są to niezbędne rzeczy jakie powinny być zabrane. Słońce praży tu niemiłosiernie a wysokie ściany doliny sprawiają że do tego miejsca nie docieraja podmuchy wiatru, więc powietrze często zastyga w zupełnym bezruchu. Może wydawać, że ten półgodzinny spacer nie jest zbyt wyczerpujący, jednak panujące tu temperatury wprost wysysają energię. Półtora litra wody przeznaczone dla dwóch osób to niezbędne minimum. Dodatkowo trzeba pamiętać o tym, że droga powrotna będzie prowadziła pod górę.


Kamienista droga do Katholiko ...
Kamienista droga do Katholiko ...

Kamienista droga do Katholiko ...

... jest całkiem znośna ...
... jest całkiem znośna ...

... jest całkiem znośna ...

... wymaga jednak wygodnych butów
... wymaga jednak wygodnych butów

... wymaga jednak wygodnych butów

Resztki muru widoczne na sąsiednim zboczu
Resztki muru widoczne na sąsiednim zboczu

Resztki muru widoczne na sąsiednim zboczu


Mieszkali tu też kiedyś Eremici
Mieszkali tu też kiedyś Eremici

Mieszkali tu też kiedyś Eremici

Dziś pozostały jedynie ruiny ich pustelni...
Dziś pozostały jedynie ruiny ich pustelni...

Dziś pozostały jedynie ruiny ich pustelni...

... oraz opustoszałe groty
... oraz opustoszałe groty

... oraz opustoszałe groty


Klasztor Katholiko

Ostatnia część krętego i opadającego w dół szlaku wiedzie wąską półką skalną, na której tylko niewielki murek odgradza turystów od przepaści. Tuż przed wąską bramą, która byłą głównym wejściem na teren klasztoru, znajduje się grota Jana z Gouverneto. W jej wnętrzu widoczne są pozostałości murowanego pieca i cysterny, a przy wejściu wszyscy odwiedzający są witani symboliczną kapliczką. Klasztor Katholiko zaliczany jest do najstarszych klasztorów na Krecie. Historia Katholiko sięga XI wieku, jednak pozostałości zabudowań widocznych dzisiaj pochodzą z XV i XVI wieku. W XVI wieku mnisi zmęczeni częstymi atakami piratów arabskich opuścili ten klasztor, by przenieść się do położonego wyżej Gouverneto. Szczególne wrażenie robi kościół, którego portal w stylu renesansowym skrywa skalną jaskinię. Imponująco wygląda również szeroki na 10 metrów most wysoko zawieszony nad wąwozem. W jego filarach znajdowały się pomieszczenia magazynowe oraz cysterna.


Ostatnie metry drogi przed klasztorem
Ostatnie metry drogi przed klasztorem

Ostatnie metry drogi przed klasztorem

Główna brama wejściowa i zabudowania widoczne z góry
Główna brama wejściowa i zabudowania widoczne z góry

Główna brama wejściowa i zabudowania widoczne z góry

Opustoszałe Katholiko
Opustoszałe Katholiko

Opustoszałe Katholiko


Most łączący dwa zbocza wąwozu
Most łączący dwa zbocza wąwozu

Most łączący dwa zbocza wąwozu

To miejsce ma niepowatarzalny klimat
To miejsce ma niepowatarzalny klimat

To miejsce ma niepowatarzalny klimat

Kościół pod wiszącą skałą...
Kościół pod wiszącą skałą...

Kościół pod wiszącą skałą...

 więc nie ma dachu
 więc nie ma dachu

więc nie ma dachu


Miejsce to jest przepełnione spokojem, dociera tu bardzo niewielu turystów, co jeszcze bardziej uwypukla pustkę i zapomnienie tego miejsca. Ożywa ono jedynie w dniach 6-7 października, gdy odprawiane są tu nabożeństwa ku czci świętego Jana Pustelnika. Na terenie klasztoru można zajrzeć praktycznie wszędzie. W kościele na stojaku leży otwarta biblia, a przy wejściu znajduje się niczym nie zabezpieczona skrzynka na datki. Trzy klasztory Akrotiri: Agia Triada, która jest z nich najpiękniejsza, Moni Gouverneto, najmniej otwarte na turystów i Moni Katholiko, klasztor do którego nie da się dojechać samochodem to miejsca dla których warto przyjechać na ten kawałek Krety zupełnie pomijany przez wiele przewodników lub opisywany w bardzo lakoniczny sposób.


Kościelny dzwonek
Kościelny dzwonek

Kościelny dzwonek

Zabudowania klasztorne
Zabudowania klasztorne

Zabudowania klasztorne

Droga powrotna wiedzie cały czas w górę
Droga powrotna wiedzie cały czas w górę

Droga powrotna wiedzie cały czas w górę

Więcej tu kóz niż turystów
Więcej tu kóz niż turystów

Więcej tu kóz niż turystów


Grota Jana z Gouvernetou
Grota Jana z Gouvernetou

Grota Jana z Gouvernetou

Biblia wystawiona we wnętrzu klasztoru
Biblia wystawiona we wnętrzu klasztoru

Biblia wystawiona we wnętrzu klasztoru

W górnych pomieszczeniach tej budowli mieszkał opat
W górnych pomieszczeniach tej budowli mieszkał opat

W górnych pomieszczeniach tej budowli mieszkał opat


Mama's Place

Resztę dnia postanowiliśmy przeznaczyć na plażowe lenistwo w wiosce, która nadaje się do tego celu idealnie. Stavros jest znane przede wszystkim jako miejsce, gdzie kręcono część scen do filmu "Grek Zorba", w tym jedną z najbardziej charakterystycznych, w której Anthony Quinn tańczy na plaży taniec sirtaki. Obecnie natomias Stavros jest uznawane za dobre miejsce wypoczynkowe. Nie ma tu ogromu turystów, a spora piaszczysta plaża wokół pięknej zatoki jest doceniana przez wielu Greków. To dobre miejsce dla osób szukających świętego spokoju na wakacjach. Długie, płytkie i piaszczyste zejście do wody docenią również rodziny z młodszymi dziećmi, gdyż tak dobre warunki na plaży są rzadkością na Krecie.


Tawerna Mama's Place
Tawerna Mama's Place

Tawerna Mama's Place

Menu nie pozostawia złudzeń kto się tu stołował
Menu nie pozostawia złudzeń kto się tu stołował

Menu nie pozostawia złudzeń kto się tu stołował

Malownicze skały przy ujściu zatoki
Malownicze skały przy ujściu zatoki

Malownicze skały przy ujściu zatoki

W oddali widoczna plaża i kąpielisko w Stavros
W oddali widoczna plaża i kąpielisko w Stavros

W oddali widoczna plaża i kąpielisko w Stavros


Plaża jest przyjazna dla turystów, ma dobrze rozwiniętą infrastrukturę: są tu toalety, w kilku miejscach przebieralnie i prysznice, a wypożyczenie pary (nowych) leżaków ze stolikiem jest jedno z tańszych na Krecie i kosztuje 5€. Wzdłuż głównej drogi sąsiadującej z plażą znajduje się kilka tradycyjnych greckich tawern z bardzo przystępnymi cenami. Większość z tych tawern choć w najmniejszym stopniu stara się nawiązać do filmowego Greka Zorby, ale jest tylko jedna kanjpka, w której podobno stołował sie Antony Quinn. Jest to tawerna Mama's Place, gdzie wywieszone są liczne zdjęcia, które zrobiono w czasch gdy kręcono tu "Greka Zorbę".


Zatoka w Stavros to raj dla tych wszystkich którzy lubią wodę i piasek
Zatoka w Stavros to raj dla tych wszystkich którzy lubią wodę i piasek

Zatoka w Stavros to raj dla tych wszystkich którzy lubią wodę i piasek

Kadr znany z filmu Grek Zorba
Kadr znany z filmu Grek Zorba

Kadr znany z filmu Grek Zorba

Fale rozbijające się o nabrzeżne skały
Fale rozbijające się o nabrzeżne skały

Fale rozbijające się o nabrzeżne skały


Zatoka w całej okazałości
Zatoka w całej okazałości

Zatoka w całej okazałości

Amatorzy fotografii też znajdą tu coś dla siebie
Amatorzy fotografii też znajdą tu coś dla siebie

Amatorzy fotografii też znajdą tu coś dla siebie

Spienione fale na długo przykuły naszą uwagę
Spienione fale na długo przykuły naszą uwagę

Spienione fale na długo przykuły naszą uwagę